از آنجا که هر کنشی را واکنشی در پی است، سفرهای درون منطقه ای مقامات کشورهای عربستان سعودی، قطر، سوریه و ایران طی روزهای گذشته هم واکنش طبیعی به سفرهای اخیر مقامات آمریکایی به خاورمیانه است.
پیش از اینکه تحرکات دیپلماتیک منطقه ای به این گستردگی آغاز گیرد، برخی از مقامات و مسئولان آمریکایی، با انجام سفرهایی به منطقه، تحرکات سیاسی خود را آغاز کرده بودند. اولین این سفرها، عزیمت جورج میچل فرستاده ویژه باراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده به خاورمیانه بود. در پی آن، سفر جان کری چهره دمکرات و رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا و بالاخره سفر اخیر هیلاری رودهام کلینتون وزیر خارجه این کشور به شماری از کشورهای خاورمیانه بود.
تمامی این سفرها و دیدارها که پس از برگزاری کنفرانس بازسازی نوار غزه در شرم الشیخ انجام گرفت، سفر سعود الفیصل به دمشق و تسلیم دعوت نامه بشار الاسد رئیس جمهور سوریه برای سفر به ریاض را در پی داشت. پس از آن، وزیر خارجه امارات وارد دمشق شد. حتما فراموش نکرده اید که امارات یکی از کشورهایی بود که طی هفته های گذشته میزبان نشستی در سطح وزیران برخی کشورها به منظور محدود سازی نقش ایران در حوزه خاورمیانه بود.
به دنبال این سفر، وزیر خارجه قطر با مقامات سوری دیدار کرد. در ادامه این تحرکات دیپلماتیک، احمد ابوالغیط وزیر خارجه مصر و عمر سلیمان مدیر اطلاعات این کشور عازم ریاض شدند و با ملک عبدالله پادشاه عربستان شدند. سعود الفیصل همچنین به مصر رفت و با حسنی مبارک دیدار کرد. در پی آن، نشست سران چهارجانبه ای با حضور ملک عبدالله، حسنی مبارک، بشار الاسد و امیر کویت بدون حضور امیر قطر برگزار شد.
پس از آن سعود الفیصل این بار عازم دوحه شد. یک یا دو روز بعد بشار الاسد رئیس جمهور سوریه عازم دوحه شد و دیداری چند ساعته با امیر قطر برگراز کرد. همزمان با این سفر، منوچهر متکی وزیر خارجه ایران وارد ریاض شد و پس از دیدار با همتای سعودی اش، پیامی را از سوی محمود احمدی نژاد رئیس جمهور کشورش تسلیم پادشاه عربستان کرد.
به نظر می رسد این همه تحرکات دیپلماتیک سنگین و رفت و آمدهای مستمر طی دو هفته گذشته نتیجه یورش دیپلماتیک آمریکا طی هفته های اخیر به خاورمیانه باشد.
جورج میچل که دو بار به خاورمیانه آمد و در اولین تور منطقه ای خود، سوریه را مستثنی کرد، همان گونه که ولید المعلم وزیر خارجه این کشور پیش بینی کرده بود، اطلاعاتی ناقص را به کاخ سفید برد. از همین رو، میچل مجددا به خاورمیانه سفر کرد و این بار عازم سوریه شد و با مقامات این کشور دیدار کرد.
در واقع سفر میچل به منطقه بیش از اینکه محتوایی باشد، به منظور ارزیابی اوضاع و تهیه گزارشی از آنها بود.
اما شاید در این میان، سفر جان کری عضو دمکرات کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا مهم تر از تور میچل و کلینتون باشد و در واقع می توان گفت بسیار عمقی تر از سفر آن دو بود.
وی پس از آنکه تور منطقه ای خود را به پایان رساند، در یک سخنرانی در مرکز خاورمیانه سابان وابسته به موسسه تحقیقاتی بروکینگز آمریکا، توصیه ها و راهکارهایی را به دولت اوباما ارایه داد و در این میان، مهم ترین آنها، سخن راندن از "نقشه راه منطقه ای جدید" بود.
از نگاه کری وجود عوامل سیاسی، منطقه ای منطقه خاورمیانه را به "لحظه ای جدید" وارد کرد که می باید به "نقشه راه منطقه ای جدید" با نیم نگاهی به ابتکار عمل صلح عربستان منجر شود.
کری در سخنرانی خود در این مرکز، ظهور ایران به عنوان قدرتی منطقه ای را عامل نگرانی مشترک کشورهای "میانه رو" منطقه و اسراییل دانسته و چنین نتیجه می گیرد که از این نکته می توان به بهترین نحو بهره برداری کرد. از نگاه وی، از زمان شکل گیری اسراییل تاکنون این قدر برخی کشورهای عربی به اسراییل نزدیک نشده اند و این قدر نگرانی مشترک نداشته اند. از همین روست که جان کری در سخنرانی خود از "فرصتی واقعی برای تحقق صلح در خاورمیانه" سخن به میان می آورد که می باید آن را مغتنم شمرد.
در همین راستا، وی دولت آمریکا را به انجام مذاکره با سوریه دعوت می کند اما مذاکره ای هوشمندانه و هوشیارانه به طوری که منجر به دادن امتیازی غیر از همین امتیاز مذاکره با سوریه نشود.
پیش از اینکه تحرکات دیپلماتیک منطقه ای به این گستردگی آغاز گیرد، برخی از مقامات و مسئولان آمریکایی، با انجام سفرهایی به منطقه، تحرکات سیاسی خود را آغاز کرده بودند. اولین این سفرها، عزیمت جورج میچل فرستاده ویژه باراک اوباما رئیس جمهور ایالات متحده به خاورمیانه بود. در پی آن، سفر جان کری چهره دمکرات و رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا و بالاخره سفر اخیر هیلاری رودهام کلینتون وزیر خارجه این کشور به شماری از کشورهای خاورمیانه بود.
تمامی این سفرها و دیدارها که پس از برگزاری کنفرانس بازسازی نوار غزه در شرم الشیخ انجام گرفت، سفر سعود الفیصل به دمشق و تسلیم دعوت نامه بشار الاسد رئیس جمهور سوریه برای سفر به ریاض را در پی داشت. پس از آن، وزیر خارجه امارات وارد دمشق شد. حتما فراموش نکرده اید که امارات یکی از کشورهایی بود که طی هفته های گذشته میزبان نشستی در سطح وزیران برخی کشورها به منظور محدود سازی نقش ایران در حوزه خاورمیانه بود.
به دنبال این سفر، وزیر خارجه قطر با مقامات سوری دیدار کرد. در ادامه این تحرکات دیپلماتیک، احمد ابوالغیط وزیر خارجه مصر و عمر سلیمان مدیر اطلاعات این کشور عازم ریاض شدند و با ملک عبدالله پادشاه عربستان شدند. سعود الفیصل همچنین به مصر رفت و با حسنی مبارک دیدار کرد. در پی آن، نشست سران چهارجانبه ای با حضور ملک عبدالله، حسنی مبارک، بشار الاسد و امیر کویت بدون حضور امیر قطر برگزار شد.
پس از آن سعود الفیصل این بار عازم دوحه شد. یک یا دو روز بعد بشار الاسد رئیس جمهور سوریه عازم دوحه شد و دیداری چند ساعته با امیر قطر برگراز کرد. همزمان با این سفر، منوچهر متکی وزیر خارجه ایران وارد ریاض شد و پس از دیدار با همتای سعودی اش، پیامی را از سوی محمود احمدی نژاد رئیس جمهور کشورش تسلیم پادشاه عربستان کرد.
به نظر می رسد این همه تحرکات دیپلماتیک سنگین و رفت و آمدهای مستمر طی دو هفته گذشته نتیجه یورش دیپلماتیک آمریکا طی هفته های اخیر به خاورمیانه باشد.
جورج میچل که دو بار به خاورمیانه آمد و در اولین تور منطقه ای خود، سوریه را مستثنی کرد، همان گونه که ولید المعلم وزیر خارجه این کشور پیش بینی کرده بود، اطلاعاتی ناقص را به کاخ سفید برد. از همین رو، میچل مجددا به خاورمیانه سفر کرد و این بار عازم سوریه شد و با مقامات این کشور دیدار کرد.
در واقع سفر میچل به منطقه بیش از اینکه محتوایی باشد، به منظور ارزیابی اوضاع و تهیه گزارشی از آنها بود.
اما شاید در این میان، سفر جان کری عضو دمکرات کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا مهم تر از تور میچل و کلینتون باشد و در واقع می توان گفت بسیار عمقی تر از سفر آن دو بود.
وی پس از آنکه تور منطقه ای خود را به پایان رساند، در یک سخنرانی در مرکز خاورمیانه سابان وابسته به موسسه تحقیقاتی بروکینگز آمریکا، توصیه ها و راهکارهایی را به دولت اوباما ارایه داد و در این میان، مهم ترین آنها، سخن راندن از "نقشه راه منطقه ای جدید" بود.
از نگاه کری وجود عوامل سیاسی، منطقه ای منطقه خاورمیانه را به "لحظه ای جدید" وارد کرد که می باید به "نقشه راه منطقه ای جدید" با نیم نگاهی به ابتکار عمل صلح عربستان منجر شود.
کری در سخنرانی خود در این مرکز، ظهور ایران به عنوان قدرتی منطقه ای را عامل نگرانی مشترک کشورهای "میانه رو" منطقه و اسراییل دانسته و چنین نتیجه می گیرد که از این نکته می توان به بهترین نحو بهره برداری کرد. از نگاه وی، از زمان شکل گیری اسراییل تاکنون این قدر برخی کشورهای عربی به اسراییل نزدیک نشده اند و این قدر نگرانی مشترک نداشته اند. از همین روست که جان کری در سخنرانی خود از "فرصتی واقعی برای تحقق صلح در خاورمیانه" سخن به میان می آورد که می باید آن را مغتنم شمرد.
در همین راستا، وی دولت آمریکا را به انجام مذاکره با سوریه دعوت می کند اما مذاکره ای هوشمندانه و هوشیارانه به طوری که منجر به دادن امتیازی غیر از همین امتیاز مذاکره با سوریه نشود.
ادامه دارد
۱ نظر:
تحلیل معقولی است. اما باید منتظر ماند.
ارسال یک نظر